සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ් ගේ සිහින අර්ථකතනය..!

සිග්මන්ඩ් ෆ්‍රොයිඩ්ගේ “සිහින අර්ථකථනය” කියන්නේ පොතක් විතරක් නෙවෙයි. එය නූතන මනෝවිද්‍යාවේ කොඳු නාරටියක් වගේම, සිහියෙන් ඒ කියන්නේ සවිඥානික බවින් තොර අවිඥානික මනසෙහි අභිරහස් ලෝකයට කරන ගමනක්. 1899 දී ප්‍රථම වරට ප්‍රකාශයට පත් වූ මේ කෘතිය, සිහින පිළිබඳව අපි සිතන ආකාරය විප්ලවීය ලෙස වෙනස් කළා. සිහින යනු, අහඹු ලෙස සිදුවන දේවල් ලෙස නොව ඒ කියන්නේ අර්ථ විරහිත රූප ලෙස නොව, අපගේ ගැඹුරුතම ආශාවන්, බිය සහ අත්දැකීම් වලට කවුළුවක් සපයන දෙයක් ලෙසයී ෆ්‍රොයිඩ් සැලකුවේ.

සිහින යනු?

ෆ්‍රොයිඩ්ගේ ලේඛන කලාව,විද්‍යාව, දර්ශනය සහ පෞද්ගලික ගවේෂණය යන අංශයන්ගෙන් සමන්විතයි. මේ පොත සිහින නිර්මාණය වන ආකාරය, ඒවායේ සිහියෙන් තොර අවිඥානික  මනසට ඇති ඒවායේ සම්බන්ධතාවය සහ සැඟවුණු සත්‍යයන් සන්නිවේදනය කිරීමට ඒවා භාවිතා කරන සංකේත මෙම පොත තුල අන්තර්ගතයී. සමහර විට අභියෝගාත්මක වුවත්, අපගේ මනස මතුපිටට  යටින් ක්‍රියා කරන ආකාරය ගැන කුතුහලයෙන් සිටින ඕනෑම කෙනෙකුට මෙය බුද්ධිමය රසවින්දනයක් ගෙනෙන පොතකි. සිහින යනු සිහියෙන් තොර අවිඥානික මනසට යන රාජකීය මාවතයි.

ෆ්‍රොයිඩ් ප්‍රසිද්ධ ලෙස සිහින හැඳින්වූයේ සිහියෙන් තොර අවිඥානික මනස අවබෝධ කරගැනීමට යන “රාජකීය මාවත” ලෙසයි. ඔහු විශ්වාස කළේ සිහින අහඹු ලෙස සිදුවන දේවල් නොවන බවයි. ඒවා අපගේ සිහියෙන් තොර සිතුවිලි, ආශාවන් සහ ගැටුම් සංකේතාත්මක ස්වරූපයෙන් මතුපිටට ගෙන ඒමේ මාර්ගයකි. බොහෝ විට, මේවා අප අවදිව සිටින විට යටපත් කරන සිතුවිලි වේ, මන්ද ඒවා ඉතා අපහසු, ලැජ්ජා සහගත, අශ්‍ලිල හෝ සමාජීය වශයෙන් පිළිගත නොහැකි බැවිනි. සිහින අර්ථ විරහිත නැත. ඒවා අපගේ සිහිය ඇති සහ සිහියෙන් තොර අවිඥානික මනස අතර ඇති වන සංවාදයකි.

සිහින වල එන සංකේත ගැන  අවධානය යොමු කිරීමෙන් අප ගැන සැඟවුණු සත්‍යයන් හෙළි කළ හැකියි. සංකේත යනු සිහියෙන් තොර අවිඥානික මනසේ භාෂාවයි.

 ඒවා මගින් සංකේත හරහා ඒවායේ අර්ථය ප්‍රකාශ වන බවත්, බොහෝ විට වසන් වූ හෝ විකෘති වූ ආකාරයෙන් සිදුවන බවත් ෆ්‍රොයිඩ් තර්ක කළේය. උදාහරණයක් ලෙස, සිහින වල ඇති වස්තූන් ආශාවන්, බිය හෝ නොවිසඳුණු ගැටුම් නිරූපණය කළ හැකියි. මෙම සංකේත බොහෝ විට විශ්වීය ලෙස දිස් වුවද, සිහින දකින්නාගේ අත්දැකීම් සහ ඒ ඇසුරින් බැලුවොත් ඒවා ගැඹුරින් පුද්ගලික විය හැකියි. අපගේ සිහින වල ඇති සංකේත විස්තාපනය කිරීමෙන් අපගේ හැඟීම්, අරගල සහ ආශාවන් වඩා හොඳින් අවබෝධ කර ගැනීමට උපකාරී වේ. කෙසේ වෙතත්, එක පුද්ගලයෙකුට අදහස් කරන දේ තවත් කෙනෙකුට වෙනස් විය හැකියි.පැතුම් ඉටුවීම ප්‍රධානයි.

සිහින යනු පැතුම් ඉටුවීමේ ආකාරයක්ද?

 ෆ්‍රොයිඩ්ගේ වඩාත් ප්‍රසිද්ධ (සහ මතභේදාත්මක) අදහසක් නම්, සියලු සිහින යනු පැතුම් ඉටු වීමේ ආකාරයක් බවයි. ඔහු තර්ක කළේ, බියකරු සිහින පවා ආශාවන් නියෝජනය කරන බවයි. නමුත් මෙම ආශාවන් විකෘති වී හෝ වෙස්වලාගෙන සිටින ආකාරයෙන් හඳුනාගත නොහැකි විය හැකියි. ෆ්‍රොයිඩ්ට අනුව, සිහින මගින් අවදිව සිටින විට පිළිගත නොහැකි හෝ ලබාගත නොහැකි පැතුම් ආරක්ෂිතව ගවේෂණය කිරීමට අපට ඉඩ සලසයි. දහවල් කාලයේදී ඔබ ඔබටම පිළිගැනීමට එඩිතර නොමැති දේවල් ගවේෂණය කිරීමට සිහින බොහෝ විට ඔබේ මනසට ආරක්ෂිත ස්ථානයකි.ඔබ සැබවින්ම කැමති දේ ගැන මෙනෙහි කිරීම ස්වයං-අවබෝධය පිළිබඳ ප්‍රබල අභ්‍යාසයක් විය හැකියි.මනස ආරක්ෂක යාන්ත්‍රණ භාවිතා කරයි.

 වේදනාකාරී හෝ අපහසු සත්‍යයන්ගෙන් මනස ආරක්ෂා වන්නේ සිහින වල අන්තර්ගතය විකෘති කිරීමෙන් සහ වසන් කිරීමෙන් බව ෆ්‍රොයිඩ් පැහැදිලි කළා. සිහින බොහෝ විට කැබිලි වූ, අර්ථ විරහිත හෝ අර්ථ නිරූපණය කිරීමට අපහසු ලෙස පෙනෙන්නේ, (බහුවිධ අදහස් එක සංකේතයකට ඒකාබද්ධ කිරීම) සහ විස්ථාපනය (එක් වස්තුවකින් තවත් වස්තුවකට හැඟීම් මාරු කිරීම) වැනි යාන්ත්‍රණ මගින් සිහිනයේ සැබෑ අරුත පැහැදිලිව නොපෙනෙන බව සහතික කරයි. අපගේ මනස බුද්ධිමත් සහ ආරක්ෂාකාරීයි මොකද සෘජුවම මුහුණ දීමට අපහසු යැයි අපට හැඟෙන දේ වලින් අපව ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා සංකීර්ණ උපාය මාර්ග භාවිතා කරයි. මෙය සිහින අර්ථ නිරූපණය හරහා විසඳිය යුතු ප්‍රහේලිකාවක් බවට පත් කරයි.”

පුද්ගලික අත්දැකීම් සිහින හැඩගස්වයි.

ෆ්‍රොයිඩ් අවධාරණය කළේ සමහර සිහින සංකේත විශ්වීය වුවද, බොහෝ ඒවා ගැඹුරින් පුද්ගලික බවයි. අපගේ සිහින වල රූප, හැඟීම් සහ ආඛ්‍යාන අපගේ අද්විතීය ජීවිත අත්දැකීම්, සමග සම්බන්ධතා සහ මතකයන් මගින් හැඩගැසෙයි. එක් සිහිනයක සිටින සර්පයෙක් පුද්ගලයෙකුගේ සිහිනයක අනතුර සංකේතවත් කළ හැකි අතර, තවත් කෙනෙකුගේ සිහිනයක ඥානය හෝ ලිංගික ආශාව වැනි පරිවර්තනයක්‌ නිරූපණය කළ හැකියි. ඔබේ සිහින තේරුම් ගැනීමට නම්, ඔබේම ජීවිතයේ ඇතුලාන්තය හරහා ඒවා දෙස බැලිය යුතුය. ඔබේ පෞද්ගලික ඉතිහාසය සහ චිත්තවේගීය ඇසුර ඔවුන්ගේ රහස්‍යභාවය විකේතනය කිරීමේ යතුරයි.”සිහින අර්ථ නිරූපණය කිරීම පහසු කියවීමක් නොවේ – එය ගැබුරු, න්‍යායාත්මක වන අතර ෆ්‍රොයිඩ්ගේ අද්විතීය (සහ සමහර විට මතභේදාත්මක) ලෝක දැක්මෙන් පොහොසත් ය.

නමුත් එය මනස පිළිබඳ සිත් ඇදගන්නාසුළු ගවේෂණයක් වන අතර මනෝවිද්‍යාව පිළිබඳ කල් පවතින විශිෂ්ට කෘතියකි.”ෆ්‍රොයිඩ්ගේ අවිඥානික මනස සහ සිහිනවල සංකේතාත්මක ස්වභාවය පිළිබඳ අවබෝධය චිකිත්සාවට පමණක් නොව කලාව, සාහිත්‍යය සහ සමස්ත සංස්කෘතියටම බලපෑම් කර ඇත.මෙම පොත මට ඉගැන්වූයේ සිහින යනු මොහොතකට පෙනෙන රූප පමණක් නොවන බවයි.ඒවා අපගේ සැඟවුනු ජිවිතේ කොටස් වලට යන සිතියමකි. ෆ්‍රොයිඩ්ගේ න්‍යායන් සමහරවිට.”සෑම කෙනෙකුටම සම්පූර්ණයෙන්ම එකඟ නොවූවත්, ඔහුගේ කෘතිය අපගේ අභ්‍යන්තර ජීවිතය බැරෑරුම් ලෙස සැලකීමටත්, කුතුහලයෙන් හා ධෛර්යයෙන් මනසෙහි අභිරහස් ගවේෂණය කිරීමටත් අපට ආරාධනා කරයි.”ඔබ මනෝවිද්‍යාව, ස්වයං-ගවේෂණය හෝ ඔබේ සිහින පිටුපස ඇති ගැඹුරු අර්ථයන් ගැන උනන්දුවක් දක්වන්නේ නම්, ‘සිහින අර්ථ නිරූපණය’ අනිවාර්යයෙන්ම කියවිය යුතු පොතකි. එය පොතක් පමණක් නොවේ, එය ඔබව සහ ඔබේ ජීවිතයට බලපාන අවිඥානික බලවේගයන් වඩා හොඳින් තේරුම් ගැනීමට ලැබෙන ආරාධනාවකි.”

තරිඳු මෙන්ඩිස්.