ජිමී කාටර් දිවිසැරිය නිමකරයි.
ඇමරිකාවේ 39 වන ජනාධිපති වරයා වූද, වසර 100 සැපිරූ එකම ජනාධිපති වූද, ජිමී කාටර් මහතා පසුගිය ඉරිදා සිය දිවි සැරිය නිම කළේය. ඔහු 2002 දී නොබෙල් සාම ත්‍යාගය දිනාගත්තේ ජාත්‍යන්තර සාම ක්‍රියාදාමයන්හි දශක ගණනාවක් නිරතවීම හේතුවෙනුත්, මානව හිමිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම වෙනුවෙනුත් සහ ආර්ථික හා සමාජීය සංවර්ධනය වෙනුවෙන් ඔහු දශක ගණනාවක් ගත් උත්සායයන් වෙනුවෙනුත් ය. ඔහුගේ රාජ්‍ය තාන්ත්‍රික බව කැපීපෙනෙන ලෙස පෙනුනේ ඔහුගේ ඊශ්‍රායල්-ඊජිප්තු සාම වැඩපිලිවෙල සඳහා වැඳගත් මෙහෙයක් සිදුකිරීමත්, චීනය සමග ගණුදෙනු මිත්‍රශීලී ලෙස පවත්වාගෙන යාමත්, පැනමා ඇළ සම්බන්ධව පැනනැගුනු ගැටලු සාර්ථකව නිරාකරණය කරගැනීමත් යන කාරණා වලදීය, ,නමුත් 1979 දී ඉරානයේ දී සිදුවූ ඇමරිකන් ප්‍රාණ ඇපකරුවන් ගේ ප්‍රශ්ණයට මැදිහත්වූ ආකාරය ගැන ඇමරිකන් ජනතාව ඔහුව දැඩිලෙස විවේචනයට භාජණය කරන ලදී.
මියයනවිට වසර 100 ක් ජීවත්වී සිටීමද විශේශත්වයක් වන්නේ, ඇමරිකාවේ මේ දක්වා ජනාධිපති වරයෙක් වසර 100 ක් ජීවත්වූ පළමු අවස්ථාව මෙය වීමයි. 1924 ඔක්තෝබර් මස උපන් ජිමී කාටර් මහතා ජනාධිපති වීමට ප්‍රථම ජෝජියා (Georgia) ප්‍රාන්තයේ සෙනේට් සභිකයෙක් ලෙසද (1963-67), එම ප්‍රාන්තයේ ආන්ඩුකාරයා ලෙසද (1971-75) කටයුතු කොට ඇති ඩිමොක්‍රටික් පක්ශ සාමාජිකයෙකි. ඇමරිකන් ජනාධිපතිවරයා ලෙස 1977 සිට 1981 දක්වා කාලය තුල එම ධූරය හෙබවූ ඔහුගේ ධූර කාලය තුලදී ලොව සිදුවූ විශේශ සිදුවීම් නම්, රුසියාව විසින් ඇෆ්ගනිස්ථානය ආක්‍රමණය කිරීම, ඉරානයේ sha (Reza Pahlavi) රජු බලයෙන් පහකොට ඉරානයේ ආගමික මූලධර්ම වාදී රජයක් පිහිටුවීම මෙන්ම එංගලන්තයේ අගමැතිනිය ලෙස පත්වූ මාග්‍රට් තැචර් මැතිනිය විසින් නව ලිබරල් ප්‍රතිපත්ති එංගලන්තය තුල ඇති කිරීමත්, ලොව පුරා නව ලිබරල් තත්වයන් ඇතිවීමත්වේ. 1977 දී ශ්‍රී ලංකාවේ බලයට පත් ජේ ආර් ජවයර්ධන මහතා ලංකාව තුල ධනවාදයේ රැඩිකල් ප්‍රතිසංස්කරණ ගෙන ආවේද ඇමරිකාවේ ජිමී කාටර් පාලනය සමයේදීය. කාටර් පාලන සමයේදී ශ්‍රී ලංකාව සතුවූ ගෙවීමට නියමිත විදේශ ණය ප්‍රමාණය 1980 දී ඩොලර් බිලියන 1.849ක් වී තිබිනි.
තම ජනාධිපති ධූර කාලයෙන් පසුව නැවත බලයට ඒමට උත්සාහ කිරීම වෙනුවට ” කාටර් මධ්‍යස්ථානය” ඇතිකරගනිමින් ඒ හරහා විශාල වශයෙන් සමාජ සේවයක් කිරීම ඔහුගේ නොබෙල් සාම ත්‍යාගය දිනීමටද මගපෑදිනි. ඔහුගේ දරුවන් හතර දෙනාගෙන් කිසිවකු ජනාධිපති තණතුර ලබාගනීමට දේශපාලණය කලබවක්ද වාර්ථ වන්නේ නැත.
Ranjana Senanayake
